Ankara Üniversitesi Hızlandırıcı Teknolojileri Enstitüsü (HTE) ülkemizin parçacık hızlandırıcı ve dedektör teknolojileri alanında kurulmuş ve bu alanda faaliyet gösteren ilk enstitüsüdür.
Ankara Üniversitesi Hızlandırıcı Teknolojileri Enstitüsü’nün (HTE) kuruluş önerisi, 2006 yılından başlayarak Ankara Üniversitesi koordinasyonunda Devlet Planlama Teşkilatı desteği ile ve üniversitelerarası işbirliği ile yürütülen “Türk Hızlandırıcı Merkezi (THM) Teknik Tasarımı ve Test Laboratuvarları” konulu proje kapsamında yapılmış, hazırlanan kuruluş gerekçesi Ankara Üniversitesi Senatosunun 15.04.2008 tarihli toplantısında alınan karar ile Yüksek Öğrenim Kuruluna (YÖK) iletilmiştir. Bu öneri 12.08.2010 tarihinde YÖK Genel Kurulunda kabul edilerek ve Bakanlar Kuruluna sunulmak üzere Milli Eğitim Bakanlığına iletmiştir. Hızlandırıcı Teknolojileri Enstitüsü, Milli Eğitim Bakanlığının 19.01.2010 tarihli yazılı teklifinin 01.02.2010 tarihinde gerçekleştirilen Bakanlar Kurulunda onaylanması ve alınan kuruluş kararının 26.02.2010 tarihli ve 27505 sayılı Resmi Gazetede 2010/103 sıra numarası ile yayınlanması ile kurulmuştur.
HTE, THM projesi kapsamında Ankara Üniversitesi 50. Yıl Kampüsünde TARLA Hızlandırıcı Tesisi ile birlikte inşa edilen ve 09.05.2011 tarihinde Kalkınma Bakanlığı tarafından desteklenen ve Ankara Üniversitesi koordinatörlüğünde yürütülen 2006K-120470 kod numaralı “Türk Hızlandırıcı Merkezi ve Test Laboratuvarları” konulu proje kapsamında önerilerek hizmete açılmıştır.
2011-2021 yılları arasında, Kalkınma Bakanlığı (akabinde Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı) tarafından desteklenen “Elektron Hızlandırıcısı ve Lazer Tesisi – TARLA” kurulum görevlerini üstlenmiştir. Eğitim faaliyetlerine ise 2021-2022 güz döneminde “Hızlandırıcı ve Dedektör Teknolojileri Tezli Yüksek Lisans (Türkçe)” programı çerçevesinde başlamıştır.
2022-2023 bahar döneminde “Hızlandırıcı Teknolojileri Enstitüsü Tezli Yüksek Lisans (İngilizce)” ve “Hızlandırıcı Teknolojileri Enstitüsü Tezli Doktora” programları açılmış olup eğitmlere üç program çerçevesinde devam etmektedir.
Ayrıca Hızlandırıcı, Parçacık Fiziği ve dedektör konularında çeşitli kurslar düzenlenmektedir. İlgili konularla bağlantılı HTE seminerleri zinciri devam etmektedir. Başta CERN olmak üzere araştırma merkezleri, TARLA tesisi ve Türkiye’deki bazı üniversiteler ile ortak çalışmalar yürütülmektedir. Mevcut durumda altı akademik kadro ve beş idari personelden oluşmuştur.